ماغروپی (معروفی) Magrupy

Magrupy – Goşgular

Türkmen Sähra  Kitaphanasy blog-a  geçirildi.

Doktor Wahab Hajisardaryň gözegçiligi astynda.

Magrupy (ماغروپی (معروفی

«ÝEDIGEN» kitaphanajygy

Magrupy «TURAN»

Aşgabat, 1991

Magrupy – Goşgular

Kitapça türkmen klassygy Gurbanaly

Magrupynyň goşgulary girizildi.

«Ýedigen» kitaphanajygy – Aşgabat, «Turan»

neşirýaty, 1991.

—

TSSR-iň halk ýazyjysy Gurbandurdy Gurbansähedowyň redaksiýasy bilen.

Redaktor-düzüji: Tejen Nepesow.

Neşir üçin jogapkärler: Kömek Kulyýew, Anna Sous.

Suratçylar: Sülgün, Myrat, Annaguly Hojagulyýewler.

—

Bu kitapdaky maglumat "bolşy ýaly" esaslarda, kepilliksiz getirilýär. Bu iş taýýarlananda ähli seresaplyk çäreleri görlen hem bolsa, ne awtor(lar), ne «Enedilim. com» sahypasy bu işdäki informasiýa sebäpli çekilen göni ýa gytaklaýyn ýitgi ýa zelel üçin hiç bir adamyň ýa guramanyň öňünde jogapkärçilik çekmeýär.

—

PDF-a geçirildi: 16. Iýul 2013 «Enedilim. com» sahypasynyň kitaphanasy.

Mazmuny

• Magrupy  (معروفی) ماغروپی 
• Zyba gerek 
• Kanda bolar 
• At ýagşydyr 
• Bedew 
• Ýigide 
• Başy gerek 
• Nedir 
• Bilip bolmaz 
• Saltyk 
• Gozele 
• Gaytgyl 
• Olmaz 
• Gul gotar
• Watanym galdy
• Deni-dusy begenmez 
• Zamandyr diyme
• Hal galmaz 
• Watanym galdy 
• Isin tanymaz 
• Ýatmagyn
• Harap eyledi 
• Dert bile 
• Karwan gelmese
• Isanym 
• Har bilen
• Azdyra bilmez 
• Dasyny saylar 
• Bu dunya 
• Artyp baradyr 
• Çilimkes 
• Ayan getirdi 
• Nirde bitildi — sonda bitildi 
• Istar konul 
• Suythor 
• Dunyanin 
• Gurban erer 

MAGRUPY

(1734 – 1810)

Türkmnyň beýik şahyry Gurbanaly Magrupy, XVIII asyryň türkmen şahyrana däpleriniň görnükli wekili hökmünde tanalýar. Türkmen şahyry türkmen edebiýatynyň taryhyna çeper görnüşde ýazylan ençeme epiki goşgulary we eposlary girizdi.

Gurbanaly Magrupy Durun şäherinde (Ahal welaýat) we Aşgabat sebitiniň Bäherden etrabynyň Mekin obasynda, şeýle hem Kerki şäherinde (Lebap velayat) ýaşaýardy. Şahyr Hywa we Ürgençde-de ýaşapdyr we bilim alypdyr.

Gurbanaly Magrupy şahyrana lakamyny öz maşgalasyndan aldy. Gurbanaly Magrupynyň ýurdumyzyň dürli künjeklerinde ýaşandygy sebäpli şahsy we jemgyýetçilik wakalaryny beýan edip, gözelligini suratlandyryp bilipdir. Şübhesiz, türkmen şahyrynyň mirasy onuň aýratyn zehininiň bardygyny görkezýär.

Gurbanaly Magrupynyň eserlerinde onuň serkerde bolandygy sebäpli harby temalar agdyklyk edýär. Türkmen şahyry gahrymançylykly taraplary bilen tanalýar. Bular ýaly eserlere “Döwletýar”, “Alykbeg we Balykbeg”, “Tulum Hoja”, “Ýusup-Ahmet” degişlidir. Magrupynyň eserlerinde onuň ýaşaýan jemgyýetçilik durmuşynyň oňyn we ýaramaz taraplaryny çeper we estetiki çemeleşme bilen nähili beýan edýändigini görýäris. Galyberse-de, hut şu görnüş çeper duýgurlygyň görkezijisidir.

Türkmen şahyrynyň döredijilik mirasy, türkmenleriň gahrymançylygyny nygtaýan gadymy türkmen taryhynyň gahrymanlary bilen ýakyndan baglanyşyklydyr. Gurbanaly Magrupynyň eserlerinde gahrymançylyk Türkmenistanyň çäklerinde syýasy, ykdysady we medeni barlygy goramak ugrundaky göreşiň netijesi bolup durýar. Bu özygtyýarlylyk ugrundaky güýçli göreşiň netijesinde ýüze çykan tebigy göreşiň bir görnüşidir.

Hakykatdan hem, geçmişde türkmenler çarwa ýa-da ýarym çarwa durmuş ýörelgesini alyp barýardylar. Şeýlelik bilen, şahyr ene topragy garaşsyz watana öwürmek üçin türkmen ýaşlaryny gahrymançylyga gönükdirýär. Esasan, şahyr türkmen gahrymanlarynyň asyllylygyny nygtaýar. Taryhy we gahrymançylykly “Döwletýar” dessany “Gorkut Ata” we beýleki eserler ýaly türkmen halkynyň durmuşy bilen baglanyşykly taryhy hakykatlary öz içine alýan temalary we dildüwşükleri öz içine alýar. Umuman aýdylanda, şahyryň eserleri epiki giňişlikde türkmenleriň taryhy geçmişiniň beýanydyr.

Gurbanaly Magrupynyň eserleri ynsanperwer ideýalaryny şöhlelendirýän watançylyk häsiýetine eýedir. Ozal bellenip geçilişi ýaly, şahyr halk döredijiligine esaslanýan eserleri döredipdir. Gurbanaly Magrupy öz eserleri bilen ilkinji gezek Oguz eposynyň elementlerini türkmen epiki däp-dessuryna girizdi, bu bolsa ony täzeçil häsiýete besleýär.

Gurbanaly Magrupynyň eserleri ömrüniň esasan daşary ýurtlarda, hatda ýesirlikde geçirilendigini görkezýär. Çarwa durmuş ýörelgesini alyp baranlygy sebäpli, soň eserlerde biriniň watanyna bolan islegini aç-açan duýup bolýar. Bu goşgularyň biri “Watanym galdy”.

Söweşjeňlik ruh Magrupynyň türkmene joşan ruhydyr.